Rada ds. Budżetu

Taki zespół musi mieć zróżnicowany skład, tzn. muszą działać w nim przedstawiciele różnych interesariuszy społeczności lokalnej, w tym przedstawiciele władzy uchwałodawczej i wykonawczej, urzędu gminy (administracji, która będzie odpowiedzialna za organizację procesu i jego obsługę) oraz „zwykłych” mieszkańców.

Skład zespołu i procedura naboru muszą być jawne. Nabór przedstawicieli strony społecznej (mieszkańców oraz ewentualnie organizacji pozarządowych) powinien być otwarty – każdy powinien być uprawniony do zgłoszenia swojej kandydatury, a ostateczny wybór członków zespołu powinien zostać dokonany w sposób możliwie bezstronny. Dla zapewnienia efektywnego funkcjonowania zespołu, jego optymalny skład nie powinien przekraczać ok. 20-25 osób.

Efekty pracy zespołu powinny być jawne, czyli upubliczniane np. w formie notatek/podsumowań ze spotkań zamieszczonych na stronie internetowej urzędu gminy. Powinna istnieć możliwość skomentowania efektów pracy zespołu z zewnątrz, zwłaszcza przez mieszkańców niewchodzących w jego skład, np. w formie konsultacji społecznych tworzonego przez zespół modelu procedury budżetu partycypacyjnego.

Według propozycji wypracowanych przez Fundację Batorego monitorującej działanie budżetu obywatelskiego, w skład takiej rady powinni wchodzić:

• radni gminy (np. po jednym radnym z każdego klubu obecnego w radzie oraz przedstawiciele radnych niezależnych, jeśli tacy w niej zasiadają)
• przedstawiciele urzędu (mianowani przez burmistrza).
• przedstawiciele jednostek pomocniczych sołectw i osiedli.
• przedstawiciele organizacji pozarządowych (mogą wybrać ich w drodze uzgodnień na specjalnie zorganizowanym spotkaniu)
• przedstawiciele mieszkańców (mogą być wybierani do zespołu spośród zgłoszonych kandydatów drogą losowania)

Efekty pracy zespołu (model, zasady i regulamin procesu budżetu partycypacyjnego) powinny zostać przyjęte i wdrożone mocą aktu prawa miejscowego, np. w formie uchwały rady miejskiej.

Uchwała Budżetu Obywatelskiego

Dokładne reguły przebiegu budżetu partycypacyjnego powinny być dostosowane do naszych lokalnych uwarunkowań, m.in. wielkości miejscowości, tradycyjnych podziałów pomiędzy różnymi jej częściami itp. Aby budżet obywatelski był prawdziwie obywatelski, o ostatecznym kształcie procedury powinni zadecydować nie tylko przedstawiciele władz czy urzędu, ale także sami mieszkańcy. Kluczowe jest więc, by zapewnić im możliwość wypowiedzenia się na ten temat, najlepiej poprzez możliwość uczestnictwa w spotkaniach Rady ds. Budżetu oraz w powszechnych konsultacjach.

• Bardzo istotne jest, by zapewnić możliwość zgłaszania pomysłów dot. zasad także tym osobom, które nie znajdują się w składzie Rady ds. Budżetu, np. poprzez możliwość przesyłania uwag do sekretarza czy przewodniczącego tego zespołu, lub organizację przynajmniej jednego otwartego posiedzenia zespołu.

• Nim efekt prac Rady ds. Budżetu zostanie wdrożony jako obowiązująca procedura lokalna, powinien zostać poddany pod powszechne konsultacje z mieszkańcami danej społeczności, zgodnie z obowiązującymi lokalnie przepisami regulującymi konsultacje.

• Prace  Rady ds. Budżetu powinny być jawne, np. transmitowane w Internecie lub nagrywane, a nagrania publikowane na stronie urzędu gminy.

Na etapie wypracowywania reguł dla procesu można poddać pod dyskusję kwestię priorytetów w ramach środków przeznaczonych na budżet partycypacyjny lub podziału ogólnej puli środków dla danego obszaru na różne typy projektów (np. podział „tematyczny” – odrębna pula na projekty inwestycyjne, odrębna na projekty dot. spraw społecznych itd.).

W zależności od specyfiki danej lokalizacji, ale też celów, które chce się lokalnie osiągnąć dzięki budżetowi partycypacyjnemu, możliwe są różne modele podziału na typy projektów zgłaszanych w ramach procedury, np. projekty „małe i duże” (w granicach określonej kwoty) lub „twarde i miękkie” (inwestycyjne i nie inwestycyjne).

 

 

Opracowno na podstawie materiałów serwisu Masz Głos, Masz Wybór. Ten utwór jest dostępny na licencji CC-BY-SA.